Lista zamieszkalych/wyludnionych przysiolkow gorskich
Impreza plenerowa w Kiełpinie 22 kwietnia 2007
Lista zamieszkalych/wyludnionych przysiolkow gorskich.Geneza
W XIX wieku zniesiono obciazenia feudalne, skutkiem czego bylo uwlaszczenie. Nowi gospodarze czesto przejmowali chaty komorne polozone na gorskich polanach. Czesc ludnosci to jeszcze potomkowie Wolochow, ktorzy zamieszkiwali tylko w terenach gorskich.
Dodatkowo wsie byly przeludnione, przez co ludnosc Beskidow migrowala w glab lasu, zamieszkujac polany uzyskane przez wykarczowanie lasu. Stan ten trwal az do II wojny swiatowej, mieszkancy przysiolkow zajnmowali sie glownie rolnictwem i wypasem.
Po zakonczeniu wojny duza czesc lasow zostala upanstwowiona, wtedy tez powstaly Panstwowe Przedsiebiorstwa Lesne dajac zatrudnienie mieszkancom przysiolkow oraz przywileje socjalne. W tym czasie czesc przysiolkow zelektryfikowano oraz wybudowano drogi grunowe. Pozniej drogi zostaly utwardzone, takie przysiolki sa zamieszkane do dzis. Jednak po transformacji ustrojowo-
gospodarczej przysiolki niezelektryfikowe oraz bez drog gruntowych zaczely sie szybko wyludniac. Mlodzi szybko odnalezli sie w nowej rzeczywistosci, zycie w dolinie dalo mozliwosci rozwoju zawodowego jakze innego od tego w wysokogorskiej osadzie.
Dzisiaj
Obecnie osady gorskie powoli wymieraja, gdyz pozostaly w nich jedynie osoby starsze, ktore z racji wieku nie chcialy migrowac do dolin. Co prawda dzisiejsza technologia daje mozliwosci pracy zdalnej z domu, ale jezeli chodzi o rodziny z dziecmi to trudno wyobrazic sobie ich egzystencje na przysiolkach. 2-godzinna trasa dom-szkola w warunkach zimowych to naprawde wyzwanie.
Zatem spacerujac po gorskich szlakach gdzie jeszcze sa takie bardziej hardcore'owe przysiolki:
- bez drogi gruntowej
- niezelektyfikowane(nie dotyczy enerii wytworzonej na miejscu)
- zamieszkale
- wyludnione, lecz z zabudowaniami gospodarczymi stojacymi do dzis
Przyklady:
Polana Krzysie(Surowki),administracynie Rabka-Zdroj - wciaz zamieszkane przez osoby samotne, 5 gospodarstw
os. Szerokie(do Luznej),adm. Rabka-Zdroj ul. Zaryte - samotne gospodarstwo przy zielonym szlaku, zamieszkale przez rodzine
os. Gronie(Gronie Letowskie), adm.czesc Letowni gmina Tokarnia - 4 gospodarstwa, ostanie opuszczone w 2002 roku po
strzelaninie na Osiedlu(proba napadu na ostatnich mieszkancow osiedla, w wyniku samoobrony napastnicy z Osielca poniesli
smierc na miejscu)
polana Cyrla(beskid Wyspowy - Mogielica) - ostatnie z gospodarstw opuszczone w 2007 roku
Zdjecia oraz wiecej informacji mile widziane.